Η Περιφερειακή Ενότητα Ρεθύμνου, μία από τις περιοχές ωοτοκίας των θαλάσσιων χελωνών στην Ελλάδα, φιλοξένησε ημερίδα τοπικής διαβούλευσης για το προτεινόμενο Σχέδιο Δράσης για τα 3 είδη θαλάσσιων χελωνών που απαντώνται στη Μεσόγειο και ειδικότερα στις Ελληνικές ακτές και θάλασσες.
Η πιο γνωστή σε όλους είναι η θαλάσσια χελώνα καρέτα, της οποίας οι σημαντικότεροι βιότοποι αναπαραγωγής αλλά και πολύ σημαντικοί βιότοποι διατροφής και διαχείμασης βρίσκονται στην Ελλάδα. Σημαντικούς βιοτόπους διατροφής και διαχείμασης στη χώρα μας έχει επίσης η πράσινη χελώνα, που όμως παρουσιάζει ελάχιστη ωοτοκία. Η τεράστια δερματοχελώνα, είναι ένας περιστασιακός «επισκέπτης» στα ελληνικά πελάγη, που δεν αναπαράγεται στη Μεσόγειο.
Στο κάλεσμα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) και του ΑΡΧΕΛΩΝ, Συλλόγου για την Προστασία της Θαλάσσιας Χελώνας, για την εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο κτήριο της Περιφερειακής ενότητας Ρεθύμνου, ανταποκρίθηκαν 25 εκπρόσωποι υπηρεσιών, τοπικών φορέων και περιβαλλοντικών Οργανώσεων.
Μεταξύ των φορέων που συμμετείχαν στη διαβούλευση ήταν οι τοπικοί Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών (Εθνικού Δρυμού Σαμαριάς, Προστατευόμενων Περιοχών Κεντρικής και Ανατολικής Κρήτης, Προστατευόμενων Περιοχών Δωδεκανήσου), Δασικές Υπηρεσίες (Δ/νση Δασών Ρεθύμνου), υπηρεσίες της Περιφέρειας Κρήτης (Περιβάλλοντος, Αλιείας), ερευνητικών φορέων (ΕΛΚΕΘΕ), ξενοδοχειακών επιχειρήσεων (Aquila Rithymna Beach, Grecotel), και οι περιβαλλοντικές οργανώσεις MEDASSET και MOm.
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης παρουσιάστηκε το πλαίσιο του προγράμματος LIFE-IP 4 NATURA από την project manager του Έργου, κα Αλεξάνδρα Καββαδία (ΥΠΕΝ) και, το Σχέδιο Δράσης για τις θαλάσσιες χελώνες από την κα Παναγιώτα Θεοδώρου, Συντονίστρια Θεμάτων Προστασίας και Διατήρησης Περιβάλλοντος του ΑΡΧΕΛΩΝ.
Τα κυριότερα προβλήματα που καλείται να λύσει το Σχέδιο Δράσης αφορούν την απρόσκοπτη συνέχιση της ωοτοκίας των θαλάσσιων χελωνών στις παραλίες, τη διατήρηση των παράκτιων βιοτόπων διατροφής και διαχείμασης και τη μείωση των τυχαίων αλληλεπιδράσεων των χελωνών με αλιευτικά εργαλεία. Καθοριστικό ρόλο στα παραπάνω θέματα παίζουν τα μέτρα προστασίας των φωλιών και των βιοτόπων ωοτοκίας, η μείωση της ρύπανσης και ιδιαίτερα των πλαστικών στη θάλασσα και τις ακτές, η διατήρηση των υποθαλάσσιων βιοτόπων διατροφής και διαχείμασης και η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.
Η συζήτηση που ακολούθησε εστιάστηκε κυρίως σε δύο ζητήματα. Το πρώτο αφορούσε τα προτεινόμενα μέτρα που προβλέπονται για την αντιμετώπιση της τυχαίας σύλληψης των θαλάσσιων χελωνών σε αλιευτικά εργαλεία. Όπως διαπιστώθηκε, υπάρχει δυσκολία εκτίμησης της ζημιάς που προκαλείται από την τυχαία αλληλεπίδραση των χελωνών με την αλιευτική δραστηριότητα, τόσο στα εργαλεία των αλιέων όσο και στους πληθυσμούς των χελωνών. Γι’ αυτό το λόγο, δεν είναι εύκολο να σχεδιαστούν και να εφαρμοστούν σχετικά αντισταθμιστικά μέτρα από τις αρμόδιες υπηρεσίες. Έτσι η σχετική μελέτη για τα παραπάνω ζητήματα καθώς και η προώθηση διαδικασιών σχεδιασμού και εφαρμογής ενός πλαισίου αντισταθμιστικών μέτρων θεωρείται υψηλής προτεραιότητας. Η καλή επικοινωνία μεταξύ κυρίως των αρμόδιων υπηρεσιών και των εμπλεκόμενων φορέων είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ολοκλήρωση και εφαρμογή σε κατάλληλο χρόνο των μέτρων αυτών.
Το δεύτερο ζήτημα αφορούσε τον τουρισμό και ειδικότερα τα θαλάσσια σπορ με ταχύπλοα σκάφη κοντά στις παραλίες ωοτοκίας, που εγκυμονούν σοβαρούς κινδύνους για τις θαλάσσιες χελώνες. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκάλεσε η συζήτηση για το πρόβλημα της όχλησης που προκαλείται κάθε χρόνο σε θαλάσσιες χελώνες, καθώς και ορισμένα θανατηφόρα ατυχήματα των ζώων, από ένα τεράστιο αριθμό σκαφών παρατήρησής τους στον Κόλπο του Λαγανά Ζακύνθου. Συγκεκριμένα συζητήθηκε ο ρόλος της επικοινωνίας ορθών πρακτικών στους τουρίστες αλλά και η πιθανότητα θετικής επιρροής της αναγνώρισης/πιστοποίησης τουριστικών επιχειρήσεων που εφαρμόζουν ορθές πρακτικές με ευρέως αναγνωρισμένα σήματα πιστοποίησης. Συζητήθηκε επίσης ο ρόλος της στήριξης της τοπικής κοινωνίας σε τέτοιου είδους δράσεις αλλά κυρίως, ο ρόλος των Αρμόδιων Υπηρεσιών για την τήρηση και σωστή επικοινωνία της νομοθεσίας.
Άλλο θέμα που συζητήθηκε ήταν η πολυπλοκότητα της διαχείρισης της θαλάσσιας ρύπανσης με πλαστικά, που επηρεάζει τις θαλάσσιες χελώνες.
Συμπερασματικά, η εκδήλωση επέτυχε τους βασικούς στόχους της που αποτελούσαν αφενός το να ενημερωθούν για το Σχέδιο Δράσης και να προσέλθουν σε συζήτηση και συνεννόηση οι τοπικοί εμπλεκόμενοι φορείς (stakeholders), και αφετέρου να επισημανθούν τα μέτρα του που ιεραρχούνται ως μεγαλύτερης σημασίας από τους τοπικούς φορείς της Κρήτης. Οι διάφοροι φορείς δεσμεύτηκαν για περαιτέρω συνεργασία στο επόμενο στάδιο της υλοποίησης του Σχεδίου Δράσης, εντός της επόμενης πενταετίας.
Δείτε επίσης: