Με επιτυχία πραγματοποιήθηκαν στις 7 Φεβρουαρίου 2020 στο Συνεδριακό Κέντρο Περιφέρειας Ηπείρου οι ημερίδες τοπικής διαβούλευσης για το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το Αγριόγιδο, για το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα αυτόχθονα είδη Πέστροφας και για το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το είδος πεταλούδας Parnassius αpollo.
Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας εκπροσώπησαν ο Δρ. Ιωάννης Μητσόπουλος, Επιστημονικός Συντονιστής του έργου LIFE IP 4 NATURA και η Αλεξάνδρα Καββαδιά, Project manager του έργου. Στην έναρξη των ημερίδων παρουσιάστηκε από τον Επιστημονικό Συντονιστή το έργο LIFE-IP 4 NATURA, στο πλαίσιο του οποίου εκπονούνται και θεσμοθετούνται τα Σχέδια Δράσης.
Η ανάγκη εκπόνησης και εφαρμογής των Σχεδίων Δράσης καθώς και τα προτεινόμενα μέτρα παρουσιάστηκαν στη συνέχεια από τους συντάκτες των Σχεδίων Δράσης και εξωτερικούς συνεργάτες του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ.κ. Παπαϊωάννου Δημήτριο- Χαράλαμπο (Δρ. Βιολόγος), Κάλλια Σπάλα (Βιολόγος-Ιχθυολόγος) και Όλγα Τζωρτζακάκη (Δρ. Βιολόγος).
Ως σημαντικότερες πιέσεις για το αγριόγιδο αναφέρθηκαν η λαθροθηρία και η διάνοιξη δρόμων. Η εντατική κτηνοτροφία και ιδιαίτερα η βόσκηση από βοοειδή προκαλεί έντονη υποβάθμιση στα οικοσυστήματα, και αποτελεί πίεση όχι μόνο για το αγριόγιδο αλλά και για άλλα προστατευόμενα είδη φυτών και ζώων.
Αναγνωρίστηκε ως πολύ σημαντική η διατήρηση της εκτατικής κτηνοτροφίας και των παραδοσιακών πρακτικών, η πιστοποίηση προϊόντων εντός των περιοχών Natura 2000 ως ανταποδοτικό όφελος προς τους παραγωγούς, η επόπτευση και η φύλαξη των προστατευόμενων περιοχών, η άμεση υλοποίηση των Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης και η συνεργασία όχι μόνο μεταξύ των φορέων αλλά και η διακρατική συνεργασία. Προτάθηκαν επίσης η αναθεώρηση των ΚΑΖ, η εφαρμογή της Οδηγίας CITES, η υλοποίηση εκπαιδευτικών σεμιναρίων και η δημιουργία εφαρμογών για τη συμμετοχή της κοινωνίας της πολιτών.
Όπως αναφέρθηκε, τα βουνά εκτός από σημαντικά ενδιαιτήματα προστατευόμενων ειδών είναι χώρος συνύπαρξης διαφορετικών ομάδων εμπλεκομένων όπως οι κτηνοτρόφοι, οι κυνηγετικοί σύλλογοι, οι ορειβατικοί σύλλογοι κ.ά. οποίοι μπορούν να συμβάλουν θετικά στη διαχείριση και διατήρηση των ειδών και των οικοσυστημάτων.
Αναφέρθηκαν από τους παρευρισκόμενους ως σημαντικότερες πιέσεις για τις πέστροφες και τα ποτάμια γενικότερα, η έντονη ρύπανση από απορρίμματα, η λαθραλιεία, ο μη επιστημονικά ορθός εμπλουτισμός, οι υδροληψίες, τα παράνομα έργα (αμμοληψίες, επιχωματώσεις), η υποβάθμιση και καταστροφή της παραποτάμιας βλάστησης και ο κατακερματισμός των ενδιαιτημάτων. Υπογραμμίστηκε η έλλειψη εξειδικευμένων γνώσεων που αφορά στην οικολογία των ειδών αλλά και στον τεχνικό σχεδιασμό των έργων υποδομής και η ανάγκη κατάρτισης των αρμόδιων φορέων για την ορθή εφαρμογή των διαχειριστικών δράσεων (π.χ. εμπλουτισμοί) και την σωστή εφαρμογή του θεσμικού πλαισίου (διαδικασία γνωμοδότησης και έκδοσης αδειών).
Εκφράστηκαν επίσης απόψεις για την ανάγκη έκδοσης αδειών αλιείας ως σημαντικό μέτρο προστασίας των εσωτερικών υδάτων και την επέκταση εφαρμογής διαχειριστικών μέτρων όχι μόνο στις περιοχές εφαρμογής του Σχεδίου Δράσης, αλλά σε όλα τα ποτάμια της Ελλάδας. Τονίστηκε επίσης η ανάγκη στήριξης της αθλητικής αλιείας ως ανερχόμενη τουριστική δραστηριότητα με σημαντικά οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες.
Σύμφωνα με όσα συζητήθηκαν για το Σχέδιο Δράσης για την πεταλούδα Parnassius apollo η υπερβόσκηση έχει συνδεθεί με την υποβάθμιση τόσο τους είδους όσο και των ενδιαιτημάτων του. Η διάνοιξη δρόμων στους ορεινούς όγκους αποτελεί πίεση, ενώ τονίστηκε η ανάγκη εκπόνησης στρατηγικού σχεδιασμού σε επίπεδο χώρας. Για την πάταξη της παράνομης εμπορίας του είδους είναι αναγκαία η εφαρμογή μέτρων επόπτευσης και φύλαξης στις προστατευόμενες περιοχές και η συνεργασία των αρμόδιων φορέων.
Οι δράσεις που αναφέρονται στο Σχέδιο Δράσης αναμένεται να ωφελήσουν άλλα 4 είδη πεταλούδας, ωστόσο αποτελούν ομπρέλα προστασίας για πολλά άλλα είδη. Η συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών αναγνωρίζεται ως σημαντική, ενώ εξειδικευμένες εφαρμογές για την καταγραφή όχι μόνο του είδους άλλα και των παραβάσεων μπορούν να συμβάλλουν σημαντικά στη διατήρηση του είδους. Μελλοντικά θα πρέπει να εξεταστεί η ένταξη σε καθεστώς προστασίας όχι μόνο των ειδών του παραρτήματος IV της Οδηγίας 92/43/ΕΚ αλλά και των απειλουμένων ειδών της Διεθνούς Ένωσης Προστασίας της Φύσης (IUCN).
Οι απειλές και πιέσεις όπως αναγνωρίστηκαν και διατυπώθηκαν στα Σχέδια Δράσης αλλά και σύμφωνα με την γνώμη των παρευρισκόμενων, έχουν κοινό παρονομαστή και χρήζουν την άμεση εφαρμογή όχι μόνο διαχειριστικών αλλά κυρίως θεσμικών μέτρων. Η επόπτευση και φύλαξη των προστατευόμενων περιοχών, ο σωστός σχεδιασμός των έργων υποδομής και η παρακολούθηση της λειτουργίας τους (έργα ΑΠΕ, υδροηλεκτρικά, κατασκευή οδοποιίας), η συνεργασία όλων των αρμόδιων φορέων, η άμεση εφαρμογή πιλοτικών δράσεων και η υλοποίηση δράσεων κατάρτισης για την ορθή εφαρμογή του θεσμικού πλαισίου και των Οδηγιών για τη φύση αποτελούν σημαντικά μέτρα για την επιτυχή εφαρμογή και των τριών Σχεδίων Δράσης.
Τέλος, εκφράστηκε η ικανοποίηση των προσκεκλημένων για αυτή την πρωτοβουλία του ΥΠΕΝ για ανοιχτό διάλογο και αναγνωρίστηκε η ανάγκη άμεσης εφαρμογής όλων των Σχεδίων Δράσης.
*Το «παρών» στην εκδήλωση έδωσαν εκπρόσωποι υπηρεσιών και πανεπιστημίων, τοπικών φορέων αλλά και πολλοί απλοί πολίτες. Μεταξύ των φορέων που συμμετείχαν στη διαβούλευση αναφέρονται οι τοπικοί Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών (Εθνικού Πάρκου Πίνδου, Εθνικού Πάρκου Τζουμέρκων, Κοιλάδας Αχελώου, Αγράφων και Μετεώρων, Λίμνης Παμβώτιδας, Αμβρακικού Κόλπου – Λευκάδας, Ολύμπου, Καλαμά – Αχέροντα – Κέρκυρας, Χελμού – Βουραϊκού), Δασικές Υπηρεσίες (Δασαρχείο Μετσόβου, Ιωαννίνων), ΜΚΟ (Καλλιστώ, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία), εκπρόσωποι του Πανεπιστημίου Πατρών και Παν. Ιωαννίνων, Φορείς της Αποκεντρωμένης Διοικ. Ηπείρου – Δυτ. Μακεδονίας και της Περιφέρειας Ηπείρου (Δασικές Υπηρεσίες , Δ/νση Αγρ. Υποθέσεων Ηπείρου, Δ/νση Υδάτων Ηπείρου, Περιφέρεια Ηπείρου, Τμήμα Περιβάλλοντός και υδροοικονομίας, Δ/νση Συνονισμού και Επιθεώρησης Δασών Αποκεντρωμένη Διοίκηση Ηπείρου – Δυτικής Μακεδονίας), Τμήματα Αλιείας ΠΕ Θεσπρωτίας, Πρέβεζας, Ημαθίας, Γρεβενών, Ηπείρου, Γεν. Δ/νση Αλιείας, η Εταιρεία Προστασίας Πρεσπών, η Πίνδος Ενερεγειακή ΕΣΜΥΕ, το Περιβαλλοντικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, ο Ορειβατικός Σύλλογος Ιωαννίνων, η Πίνδος Περιβαλλοντική, η Ε’ Κυνηγετική Ομοσπονδία Ηπείρου, η Κυνηγετική Ομοσπονδία Μακεδονίας Θράκης, η ΣΤ’ Κυνηγετική Ομοσπονδία, η Πίνδος Ενεργειακή Α.Ε. , η ENVECO Α.Ε. Συντονιστής Έργου ΕΠΜ, το ΕΚΒΥ, το ΕΛΚΕΘΕ, και το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Κόνιτσας.
Δείτε επίσης: