Εξαιρετικά εποικοδομητική αποδείχθηκε η συζήτηση που πραγματοποιήθηκε με τοπικούς φορείς της Δωδεκανήσου, με αφορμή δύο νέα Εθνικά Σχέδια Δράσης που εκπονούνται και θεσμοθετούνται στο πλαίσιο του έργου LIFE-IP 4 NATURA.
Πρόκειται για το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τον Βάτραχο της Καρπάθου (Pelophylax cerigensis) και για το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το φυτικό είδος Silene holzmanii, επί των οποίων πραγματοποιήθηκαν τοπικές διαβουλεύσεις στις 11 Φεβρουαρίου 2020 στην αίθουσα συνεδριάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου Δ. Καρπάθου.
Ο Δρ. Γιάννης Μητσόπουλος, Επιστημονικός Συντονιστής του έργου LIFE-IP 4 NATURA.
Την εκδήλωση χαιρέτησε ο Δήμαρχος Καρπάθου κ. Γιάννης Νισύριος, ενώ στην έναρξή της παρουσιάστηκε εκ μέρους του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας το έργο LIFE-IP 4 NATURA -στο πλαίσιο του οποίου εκπονούνται και θεσμοθετούνται τα Εθνικά Σχέδια Δράσης- από τον Δρ. Γιάννη Μητσόπουλο, Επιστημονικό Συντονιστή του έργου.
Το «παρών» στην εκδήλωση έδωσαν επίσης εκπρόσωποι υπηρεσιών και πανεπιστημίων, τοπικών φορέων αλλά και απλοί πολίτες. Πιο συγκριμένα συμμετείχαν η Έπαρχος Καρπάθου-ηρωικής νήσου Κάσου, η πρόεδρος και το προσωπικό του Φορέα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Δωδεκανήσου, εκπρόσωποι του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και του Πράσινου Ταμείου, εκπρόσωποι του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου, εκπρόσωποι του Δασονομείου Καρπάθου, εκπρόσωποι των υπηρεσιών του Δήμου Καρπάθου, εκπρόσωποι περιβαλλοντικών οργανώσεων αλλά και επιχειρηματίες του τουρισμού, εκπαιδευτικοί, δασολόγοι και μελετητές.
Στη συνέχεια τη σκυτάλη πήραν οι συντάκτες των Σχεδίων Δράσης:
Ο κ. Γρηγόρης Καψάλας παρουσίασε το Σχέδιο Δράσης με έμφαση στα προτεινόμενα μέτρα για τον Βάτραχο της Καρπάθου, είδος ενδημικό του νησιού και το πλέον απειλούμενο αμφίβιο στην Ευρώπη. Το ΣΔ για τον βατρακλό (στη ντοπιολαλιά του νησιού) συντάχθηκε από την ερευνητική ομάδα Ζωικής Ποικιλότητας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών σε συνεργασία με το WWF Ελλάς. Το Σχέδιο Δράσης επικεντρώνει στην ανάσχεση της πτωτικής πορείας των πληθυσμών του βάτραχου, τη βελτίωση των ιδιαίτερων υγροτοπικών ενδιαιτημάτων ώστε να μπορούν να φιλοξενούν βιώσιμους πληθυσμούς και στη βελτίωση του θεσμικού πλαισίου προστασίας του είδους, παράλληλα με την αύξηση της γνώσης και την ενημέρωση/ ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινωνίας.
Η συζήτηση που ακολούθησε εστίασε στην ανάγκη ενημέρωσης και ανάδειξης του είδους ώστε και η τοπική κοινωνία του νησιού αλλά και οι επισκέπτες να ευαισθητοποιηθούν ως προς τη μοναδικότητα και τις πιέσεις που αντιμετωπίζει. Σημαντικό ρόλο σε αυτό αναμένεται να παίξει και ο ΦΔΠΠΔ αλλά και οι δράσεις περιβαλλοντικής εκπαίδευσης για τις επόμενες γενιές. Τονίστηκε επίσης ότι τα μέτρα είναι αλληλοσυνδεόμενα και πρέπει να υλοποιηθούν παράλληλα. Καταγράφεται τέλος η καταρχήν θετική πρόθεση της Διεύθυνσης Δασών Δωδεκανήσου για ανασχεδιασμό των ΚΑΖ ώστε οι θέσεις όπου ακόμη βρίσκεται ο βάτραχος να αποκτήσουν άμεσα θεσμική προστασία.
Στην συνέχεια, η Δρ. Ειρήνη Βαλλιανάτου παρουσίασε στο κοινό το είδος Silene holzmanii μέσα από το σχέδιο δράσης και το σχέδιο παρακολούθησης που εκπονήθηκαν από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο κατόπιν αναθέσεως από το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και εστίασε στα μέτρα που προτείνονται για τη διατήρηση του είδους. Η Silene holzmanii είναι ένα κινδυνεύον και αυστηρά προστατευόμενο φυτικό είδος που έχει καταγραφεί σε πάνω από τριάντα βραχονησίδες του Αιγαίου. Ένας σημαντικός αριθμός υποπληθυσμών του αναπτύσσεται στις βραχονησίδες γύρω από την Κάρπαθο.
Ακολούθησε συζήτηση επάνω στα μέτρα που προτείνονται στο Σχέδιο Δράσης και τέθηκαν από τους συμμετέχοντες θέματα σκοπιμότητας και τρόπου εφαρμογής των μέτρων. Αναλύθηκε η σκοπιμότητα θεσμικών μέτρων όπως η απαγόρευση της βόσκησης και της διανυκτέρευσης σκαφών στις βραχονησίδες παρουσίας του είδους προκειμένου να μη μεταφέρονται τρωκτικά καθώς και η απαγόρευση κατασκευαστικών έργων. Συζητήθηκε ο τρόπος εφαρμογής των μέτρων διατήρησης, όπως η εξάλειψη των τρωκτικών και κουνελιών που έχουν μεταφερθεί σε βραχονησίδες και καταστρέφουν την πολύτιμη χλωρίδα ή και πανίδα σε αυτές, ενώ προτάθηκαν και νέα μέτρα, όπως η απόσυρση των αιγοπροβάτων από τις βραχονησίδες σε συνεργασία με το Δήμο Καρπάθου και η φύλαξη των βραχονησίδων με πρόσθετες περιπολίες. Στα μέτρα που αφορούν την έρευνα και τη γνώση προτάθηκε, εκτός από την εκτίμηση του πληθυσμού σε νησίδες με παλιές αναφορές και τη μελέτη της αναπαραγωγικής βιολογίας του είδους, να προστεθεί και μία γενετική ανάλυση του πληθυσμού. Τέλος τονίστηκε η ανάγκη να εστιαστούν τα μέτρα ενημέρωσης ευαισθητοποίησης στα σχολεία της περιοχής.