Ενίσχυση του πληθυσμού του Όρνιου στην ηπειρωτική Ελλάδα: τρείς νέοι γύπες στον Αράκυνθο
Τρία νεαρά Όρνια απελευθερώθηκαν στον Αράκυνθο Αιτωλοακαρνανίας στις αρχές Φεβρουαρίου, στο πλαίσιο της δράσης ενίσχυσης του πληθυσμού του Όρνιου στην ηπειρωτική Ελλάδα, η οποία προβλέπεται στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τους γύπες που υλοποιείται από το Πρόγραμμα LIFE IP 4 NATURA και συντονίζεται από την Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία.
Για την υλοποίηση της δράσης ήταν απαραίτητη η συνεργασία πολλών φορέων: τα τρία Όρνια (ένα από τη Σερβία και δύο από την Κρήτη) είχαν βρεθεί τραυματισμένα ή/και εξουθενωμένα και έλαβαν περίθαλψη και φροντίδα για αρκετούς μήνες στις εγκαταστάσεις της ΑΝΙΜΑ. Στη συνέχεια μεταφέρθηκαν στον κλωβό εγκλιματισμού που έχει εγκατασταθεί στον Αράκυνθο από τον Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α. (Μονάδα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Μεσολογγίου και Προστατευόμενων Περιοχών Δυτικής Στερεάς Ελλάδας) και το Δασαρχείο Μεσολογγίου, όπου παρέμειναν για περίπου δύο μήνες για την αρχική προσαρμογή στο νέο τους περιβάλλον, με τακτική παροχή τροφής από την ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ.
Στα τρία πουλιά τοποθετήθηκαν δορυφορικοί πομποί προκειμένου να ληφθούν πολύτιμα δεδομένα για τους βιότοπους όπου τρέφονται, αλλά φυσικά και για την αξιολόγηση της επιτυχίας της συγκεκριμένης δράσης.
Φέτος είναι η δεύτερη σεζόν που το Πρόγραμμα LIFE IP 4 NATURA υλοποιεί δράσεις πληθυσμιακής ενίσχυσης του Όρνιου στην ηπειρωτική Ελλάδα, με βάση τις κατευθύνσεις της σχετικής Μελέτης Σκοπιμότητας που εκπονήθηκε από το ίδιο πρόγραμμα και σε συνέχεια των πιλοτικών απελευθερώσεων που πραγματοποιήθηκαν στην περιοχή τα προηγούμενα χρόνια.
Τα αποτελέσματα από τις δράσεις απελευθέρωσης της περσινής χρονιάς είναι αρκετά ενθαρρυντικά, καθώς 9 από τα 10 Όρνια που απελευθερώθηκαν κατάφεραν να προσαρμοστούν αρχικά στο νέο περιβάλλον, ενώ επτά (7) Όρνια επιβιώνουν έναν χρόνο μετά –ένα Όρνιο έχασε δυστυχώς τη ζωή του από πρόσκρουση σε καλώδια μεταφοράς ρεύματος και ένα ακόμη από δηλητηρίαση. Οι περισσότεροι γύπες έχουν ενταχθεί στις αποικίες κοντά στην περιοχή απελευθέρωσης (κυρίως στα Ακαρνανικά Όρη), ενώ δύο από αυτούς έχουν προτιμήσει, επί του παρόντος, αποικίες στη Βουλγαρία –τα νεαρά Όρνια, πριν φτάσουν δηλαδή σε αναπαραγωγική ηλικία, τείνουν να κάνουν μεγάλες μετακινήσεις για να επισκεφθούν νέους βιότοπους τροφοληψίας.
Οι μετακινήσεις τριών από τα Όρνια που απελευθερώθηκαν πέρσι στον Αράκυνθο (μεταξύ 5/2024 – 2/2025). Η «ΚΟΥΠΑ» μετακινήθηκε γρήγορα προς τα βόρεια σύνορα και έχει εγκατασταθεί προς το παρόν στις αποικίες της Βουλγαρίας. Ο «ΓΙΟΥΧΤΑΣ» έχει προτιμήσει την «ασφάλεια» της Δ. Ελλάδας και μετακινείται μεταξύ Νότιας Πίνδου και Ακαρνανικών, ενώ ο «ΚΕΔΡΟΣ» εμφανίζεται λίγο πιο περιπετειώδης, αφού έχει εξερευνήσει μεγάλα τμήματα της Πελοποννήσου, της Στερεάς Ελλάδας και της Ηπείρου.
Μέχρι τον Μάιο προβλέπεται η απελευθέρωση επτά (7) ακόμα Όρνιων στην περιοχή. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι απαραίτητη προϋπόθεση για την υλοποίηση των δράσεων ενίσχυσης του πληθυσμού ενός είδους αποτελεί η ενεργή αντιμετώπιση των σημαντικότερων απειλών που αυτό αντιμετωπίζει σε τοπικό επίπεδο, έτσι ώστε να δημιουργείται το ασφαλέστερο δυνατόν περιβάλλον για τα πουλιά αυτά.
Σε αυτή την κατεύθυνση, στην περιοχή του Αράκυνθου – Κλεισούρας έχουν γίνει τα εξής σημαντικά βήματα:
- Στην περιοχή δραστηριοποιείται Ειδική Μονάδα Ανίχνευσης Δηλητηριασμένων Δολωμάτων με εκπαιδευμένο σκύλο, από τον Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α., η οποία διεξάγει τακτικές περιπολίες στην περιοχή. Αξίζει να αναφερθεί πως από το 2020 δεν έχει καταγραφεί περιστατικό δηλητηρίασης άγριας ζωής στην περιοχή του Αράκυνθου.
- Υπάρχει σταθερή παροχή τροφής σε περιφραγμένο χώρο δίπλα στον κλωβό εγκλιματισμού, με ευθύνη της ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗΣ.
- Αποτράπηκε η αδειοδότηση δύο Αιολικών Σταθμών στο όρος Αράκυνθος (ΑΣΠΗΕ ΖΥΓΟΣ και ΑΣΠΗΕ ΣΓΟΥΡΟΒΕΡΚΟ, συνολικά 12 ανεμογεννήτριες) και σε κοντινή απόσταση από τη θέση απελευθέρωσης, με βάση και την τεκμηρίωση που προήλθε από την υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τους γύπες.
- Πραγματοποιήθηκε από την ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ χαρτογράφηση του δικτύου μεταφοράς ρεύματος σε ακτίνα 10 χλμ. από την τοπική αποικία της Κλεισούρας και προσδιορίστηκαν θέσεις με υψηλή επικινδυνότητα για πρόσκρουση για τους γύπες, οι οποίες αναμένεται να ενταχθούν σε πρόγραμμα σήμανσής γραμμών μεταφοράς ρεύματος.