Τι είναι το Πλαίσιο Δράσεων Προτεραιότητας;
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προκειμένου να διασφαλίσει τη χρηματοδότηση του Δικτύου Natura, έχει θεσπίσει μέσα από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 92/43/ΕΟΚ τη διαδικασία σύνταξης Πλαισίων Δράσεων Προτεραιότητας (ΠΔΠ) από τα κράτη μέλη της Ένωσης. Τα ΠΔΠ αποτελούν εργαλεία στρατηγικού πολυετούς σχεδιασμού τα οποία έχουν ως στόχο την ολοκληρωμένη παρουσίαση των μέτρων που απαιτούνται για τη διαχείριση και προστασία του πανευρωπαϊκού δικτύου Natura 2000 και της συνδεόμενης με αυτό πράσινης υποδομής. Στο ΠΔΠ καθορίζονται οι ανάγκες και οι προτεραιότητες χρηματοδότησης του δικτύου Natura 2000, διευκολύνοντας έτσι την ένταξή τους στα χρηματοδοτικά μέσα της ένωσης μέσω της σύνδεσής τους με τα αντίστοιχα διαρθρωτικά ταμεία, χρηματοδοτικά προγράμματα και εργαλεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η υποχρέωση σύνταξης των ΠΔΠ από κάθε κράτος-μέλος προκύπτει από το άρθρο 8, παράγραφος 1 της Οδηγίας για τους οικοτόπους. Τα μέτρα που πρέπει να προσδιορίζονται στα πλαίσια δράσεων προτεραιότητας σχεδιάζονται με κύριο σκοπό «τη διασφάλιση της διατήρησης, ή της αποκατάστασης σε ικανοποιητική κατάσταση διατήρησης, των φυσικών οικοτόπων και των ειδών ενωσιακής σημασίας, λαμβανομένων υπόψη των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών απαιτήσεων, καθώς και των περιφερειακών και τοπικών ιδιομορφιών».
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάλεσε για πρώτη φορά τις χώρες να αναπτύξουν τα εθνικά ή περιφερειακά τους ΠΔΠ για την περίοδο χρηματοδότησης 2014-2020, προτείνοντας συγκεκριμένη μορφή και περιεχόμενο. Την περίοδο εκείνη υπήρχαν μεγάλα κενά γνώσης στη χώρα για την κατάσταση ειδών και τύπων οικοτόπων κοινοτικού ενδιαφέροντος, συμπεριλαμβανομένων των πτηνών, καθώς και απουσία διαχειριστικών σχεδίων για το σύνολο σχεδόν των περιοχών Natura 2000. Το ελληνικό ΠΔΠ για την περίοδο 2014-2020 περιελάμβανε 103 μέτρα ομαδοποιημένα σε 7 γενικές κατηγορίες ως προς το πεδίο εφαρμογής τους.
Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο και το Σχέδιο δράσης για τη φύση, τον άνθρωπο και την οικονομία κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα πρώτα ολοκληρωμένα ΠΔΠ για την περίοδο 2014-2020, δεν παρουσίαζαν αξιόπιστη εικόνα των πραγματικών δαπανών του δικτύου Natura 2000 στο σύνολο των κρατών μελών της Ένωσης.
Για τη νέα περίοδο προγραμματισμού, 2021-2027, επικαιροποιήθηκε το έντυπο ΠΔΠ, με πιο σημαντικές αλλαγές την απαίτηση κοστολόγησης κάθε μέτρου, τον καθορισμό ποσοτικών τιμών-στόχων ανά μέτρο καθώς και την περιφερειακή προσέγγιση. Επιπλέον, η ενσωμάτωση μέτρων έχει προβλεφθεί τόσο στους χώρους του δικτύου Natura 2000 όσο και εκτός αυτών (πράσινες υποδομές που συμβάλλουν στην οικολογική συνοχή του δικτύου).
Το ελληνικό ΠΔΠ για την περίοδο 2021-2027 εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Δεκέμβριο του 2020.